บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ (Analytical Study) โดยการศึกษาณจุดเวลาใด เวลาหนึ่ง (Cross Sectional Study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ทรายทีมีฟอสในการกำจัดลูกน้ำยุงลาย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนที่อาศัยอยู่จริงหลังคาเรือนละ 1 คนในตำบลกังแอน อำเภอปราสาทจังหวัดสุรินทร์โดยการสุ่มแบบเป็นระบบ (Systematic Sampling) จำนวน 170 หลังคาเรือน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม ซึ่งประกอบด้วยข้อมูล 5 ส่วน คือ ข้อมูลทั่วไป, ความรู้เกี่ยวกับทรายทีมีฟอส, ทัศนคติเกี่ยวกับทรายทีมีฟอส, คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของทรายทีมีฟอสและพฤติกรรมการใช้ทรายทีมีฟอสในการกำจัดลูกน้ำยุงลาย แบบวัดความรู้ได้ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ,ค่าความเที่ยงโดยใช้สูตรคูเดอร์ริชาร์ดสัน 20 (KR20) มีค่าเท่ากับ 0.79 และทดสอบความเชื่อมั่นโดยวิธีอัลฟาของครอนบาค มีค่าเท่ากับ 0.83 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างระหว่างวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 – 28 กุมภาพันธ์ 2557 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและสถิติเชิงวิเคราะห์ ได้แก่ Chi Square
ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการใช้ทรายทีมีฟอสในการกำจัดลูกน้ำยุงลาย ร้อยละ 96.5 เมื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ทรายทีมีฟอส พบว่า อายุมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ทรายทีมีฟอสในการกำจัดลูกน้ำยุงลาย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p value < 0.05) โดยกลุ่มอายุ 45 – 59 ปีมีพฤติกรรมการใช้ในระดับดี ร้อยละ 74.0 รอลงมา คือ กลุ่มอายุ 35 – 44 ปี ร้อยละ 73.0 ส่วนตัวแปรอื่นๆ ได้แก่ เพศ รายได้ การศึกษา อาชีพ การเคยใช้ การได้รับสนับสนุนและการใช้ ไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ทรายทีมีฟอสในการกำจัดลูกยุงลาย
ข้อเสนอแนะจากการวิจัยได้แก่ การประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนมีความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับทรายทีฟอส รวมถึงสาธิตวิธีการใส่ทรายทีมีฟอสที่ถูกต้องเลือกทรายทีมีฟอสที่มีการแบ่งบรรจุในถุงชาขนาดเล็กหรือแนะนำวิธีการห่อทรายทีมีฟอสในผ้าขาวบางก่อนหย่อนลงโอ่งน้ำใช้ เพื่อความสะดวกในการล้างทำความสะอาดโอ่งน้ำ ควรจัดเวทีประชาคมในหมู่บ้านเพื่อให้ประชาชน ปราชญ์ชาวบ้าน มีส่วนร่วมในการเสนอแนะวิธีการกำจัดลูกน้ำยุงลายที่ประชาชนยอมรับได้