การผสานวิธีวิจัย เพื่อศึกษาความรู้ ทัศนคติและความเชื่อเกี่ยวกับการบริจาคอวัยวะของ
ประชาชนในพื้นที่อ าเภอปราสาท กาบเชิง และพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์ กลุ่มตัวอย่างคือผู้น าชุมชน
ในพื้นที่อ าเภอปราสาท จ านวน 436 คน โดยการสุ่มอย่างง่าย กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักเลือกแบบเจาะจง
ได้แก่ประชาชนทั่วไป ในพื้นที่ 3 อ าเภอ จากการสัมภาษณ์เชิงลึกและจัดประชุมกลุ่มระหว่างการออก
รณรงค์เชิงรุก 10 ครั้ง เก็บข้อมูลในช่วงเดือนพฤษภาคม 2561 – พฤษภาคม 2562 เครื่องมือที่ใช้ คือ
แบบสอบถามที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นเอง แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา
ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษาเชิงปริมาณ พบว่า 1) ทุกคนนับถือศาสนาพุทธ มากกว่าครึ่งเป็นผู้ใหญ่บ้าน
จ านวน 238 ราย คิดเป็นร้อยละ 54.6 เคยแสดงเจตจ านงบริจาคอวัยวะหรือบริจาคดวงตาไว้ล่วงหน้า
เพียง 8 รายเท่ากับร้อยละ 1.8 เคยได้รับทราบข้อมูลหรือความรู้ในเรื่องการบริจาคอวัยวะ จาก
แหล่งข้อมูลบุคลากรทางการแพทย์จ านวน 268 ราย คิดเป็นร้อยละ 61.5 2) ความรู้เกี่ยวกับการ
บริจาคอวัยวะตอบถูกต้องมากที่สุด ในประเด็นการบริจาคอวัยวะเป็นการบริจาคอวัยวะในส่วนที่ยัง
ใช้ได้ดี ไปปลูกถ่ายให้ผู้ที่รอรับบริจาค จ านวน 234 ราย คิดเป็นร้อยละ 53.7 3) กลุ่มตัวอย่างมีระดับ
ทัศนคติและความเชื่อในประเด็นทุกข้ออยู่ในระดับปานกลาง
ผลการศึกษาเชิงคุณภาพ พบว่า มีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้ 1) ความแตกต่างของการบริจาค
ร่างกายกับการบริจาคอวัยวะและดวงตา กลุ่มผู้ให้ข้อมูลยังไม่มีความรู้ 2) กระบวนการจัดเก็บอวัยวะ
และดวงตาที่ได้แสดงเจตจ านงบริจาคไว้แล้ว ยังมีความเข้าใจไม่ถูกต้อง ดังค าบอกเล่าว่า “ถ้าเราแสดง
เจตจ านงบริจาคอวัยวะและดวงตาไว้แล้ว เมื่อร่างกายยังไม่เสียชีวิตจริงๆ หมอจะรีบผ่าตัดเอาอวัยวะ
ออกไป ตนเองอาจยังรู้สึกเจ็บปวด หรืออาจมีโอกาสฟื้นกลับมามีชีวิตรอดอีกแต่กลับถูกท าให้ตายไป”
และ “ก่อนผ่าเอาอวัยวะออกไป หมอจะถามญาติอีกหรือไม่...” 3) ความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับหลักพุทธ
ศาสนา มีความเชื่อที่หลากหลาย เช่น ค ากล่าวที่ว่า “บริจาคอวัยวะ ดีกว่าเสียชีวิตแล้วเผาทิ้งเราเอา
อวัยวะส่วนนี้บริจาคให้คนที่เขาต้องการจะดีกว่าและได้บุญด้วย...” “บริจาคดวงตาแล้วเกิดชาติหน้า
จะมีปัญหาพิการตาบอดมั้ย...กลัว” เป็นต้น ทั้งนี้พยาบาลผู้ประสานงานรับบริจาคอวัยวะได้ให้ข้อมูล
ความรู้ ความเข้าใจตามแนวทางการด าเนินงานรับบริจาคและปลูกถ่ายอวัยวะ สภากาชาดไทย พบว่า
กลุ่มผู้ให้ข้อมูลพึงพอใจ และแสดงเจตจ านงบริจาคอวัยวะและดวงตาจ านวนมากขึ้น
